یک انتخاب ایده آل و نمونه‌ی بارز از یک هارمونیکای منحصر به فرد را می توان در Super 64x خلاصه کرد.ظاهری شکیل، متریالی مرغوب و همچنین قدرت و صدایی منحصر به فرد این ساز را بین حرفه ای ها محبوب کرده است. دهنی طلا اندود این ساز سرعت حرکت لب را بسیار روان کرده و همچنین زیبایی دوچندان به سازبخشیده است. ضخامت قمیش های برنجی در دو اکتاو پایین دو برابر شده است و این تکنیک باعث ایجاد صدایی قدرتمند و رسا و همچنین بسیار گرم و تخت در اکتاوهای پایین شده است. جنس شانها نوعی ABS پلاکسی گلاس یا پلاستیک شیشه‌ای است.
بدنه استنلس استیل ضدزنگ این ساز به لطف پوشش لاکی مشکی بسیار زیبا جلو می‌کند. با 16 سوراخ و 64 قمیش در نظر گرفته‌شده برای این ساز می‌توانید به 4 اکتاو کامل دسترسی داشته باشید. این ساز کوکی در دو دارد و طبیعتاً شما می‌توانید به‌وسیله‌ی اسلاید زیگزاگی به‌تمامی گام‌ها دسترسی داشته باشید.این ساز با لبی از روکش طلا، قمیشی از جنس برنج به ضخامت 1.05 میلی‌متر، بدنه‌ای از جنس استیل ضدزنگ و همچنین پوششی از لاک مشکی روی آن و دسترسی کامل به 4 اکتاو بدون افت صدا و تنش یک انتخاب ایده آل برای کسانی است که می‌خواهند حرفه‌ای بنوازند.
هارمونیکا یا سازدهنی به‌مانند همه‌ی سازها انواع و نمونه‌های مختلفی دارند که هرکدام، وسعت و محدوده‌ی خاصی را پوشش می‌دهند.خانواده‌ی هارمونیکا از 3 نوع ترمولو،کروماتیک و دیاتونیک تشکیل‌شده است. مناسب‌ترین نوع آن جهت شروع یادگیری نوع ترمولو است که معمولاً 48 سوراخ دارد، نوع دیگر آن سازدهنی کروماتیک است که همین‌طوری که از اسمش برمی‌آید قابلیت اجرای نت‌های کروماتیک را دارا است و شما قادر خواهید بود با یک ساز در تمامی گام‌ها بنوازید نوعی دیگر از هارمونیکا، دیاتونیک است.در سازهای دیاتونیک شما قادر به نواختن نت‌هایی به‌غیراز کوکی که از پیش برای این ساز در نظر گرفته‌شده نیستید و برای هر گام شما نیاز به یک ساز دارید به‌عنوان‌مثال هارمونیکا در کوک دو فقط می‌تواند قطعاتی که در گام دو ماژور هستند را بنوازد و اگر گام قطعه شما سل باشد باید سازی در کوک سل انتخاب کنید.
انتخاب و خرید سازدهنی
افراد زیادی هستند که به تازگی با صدای دلنشین سازدهنی آشنا شده و به آن علاقه مند شده اند و به همین خاطر تصمیم گرفته اند تا نواختن سازدهنی را شخصا تجربه نمایند اما درست نمی دانند که از کجا باید شروع کنند . معمولا این گروه از علاقه مندان سازدهنی با پرسش هایی از این دست روبرو هستند :
چه نوع سازدهنی بخریم؟
چه مارک یا مدلی تهیه کنیم؟
آموزش سازدهنی را از کجا شروع کنیم؟
با چه کتاب یا متد آموزشی جلو برویم؟
به شکل خودآموز تمرین کنیم یا به سراغ یک مدرس موسیقی برویم؟
در این مقاله می کوشیم تا پاسخی مناسب برای این گونه سوالات ارائه نماییم .
انتخاب و خرید سازدهنی
برای افرادی که می خواهند نواختن سازدهنی را برای نخستین بار تجربه نمایند ، می توان به طور خلاصه گفت که سه نوع اصلی سازدهنیعبارتند از : ترمولو (Tremolo) ، دیاتونیک (Diatonic) و کروماتیک (Chromatic) . در بازار ایران هم همین سه نوع اصلی وجود دارند که برای آشنایی بیشتر با آنها در مورد هر کدام قدری توضیح می دهیم :
(Chromatic Harmonica) سازدهنی کروماتیک که نخستین بار در سال ۱۹۱۸ به تولید رسید گران ترین و کامل ترین نوع سازدهنی است . منظور از “کامل ترین” که می گوییم ، کامل تر بودن از نظر تعداد نت هایش است و لزوما به معنی گسترده تر بودن قابلیت های اجرایی آن در مقایسه با سایر انواع سازدهنی نیست (اصولا در هcر نوع سازدهنی قابلیت های اجرایی خاصی وجود دارد که ممکن است در انواع دیگر سازدهنی وجود نداشته باشد) .در این نوع سازدهنی هم مانند سازدهنی دیاتونیک یک ردیف سوراخ وجود دارد و هر سوراخ سازدهنی هم با دمش (Blow) و هم با مکش (Draw) به صدا در می آید . اما مهمترین ویژگی سازدهنی کروماتیک وجود اسلاید (Slide) است : تیغه ای فلزی و دراز (تقریبا برابر با طول بدنه سازدهنی) که در پشت قطعه دهنی (Mouthpiece) سازدهنی قرار می گیرد . یک انتهای این تیغه فلزی که حالت گرد و برجسته دارد شستی (Button) نامیده می شود که معمولا در سمت راست سازدهنی (سمت نزدیک به اکتاو بالاتر) قرار دارد. وقتی نوازنده انگشتش را بر روی این شستی قرار دهد و آن را به سمت مخالف فشار دهد ، نت حاصل از تمام سوراخ های سازدهنی نیم پرده بالا تر می روند (مثلا نت C به نت #C و نت D به نت #D تبدیل می شود) . به این ترتیب نوازنده قادر است تمامی فواصل نیم پرده ای مورد نظرش را بدون نیاز به دانستن تکنیک خاصی مانند بندینگ (Bending) و صرفا با فشار دادن شستی سازدهنی به طرف داخل اجرا نماید .تقریبا تمام سازدهنی های کروماتیکی که در داخل ایران به فروش می رسند در گام دو ماژور (C Major) هستند اما همان طور که گفتیم به خاطر داشتن اسلاید (Slide) با این نوع سازدهنی می توان تمامی فواصل نیم پرده ای را به راحتی اجرا نمود . از سازدهنی کروماتیک بیشتر در سبک های پاپ ، کلاسیک و جز (Jazz) استفاده می شود .
چه نوع سازدهنی مناسب است ؟
همان طور که گفته شد ، اولین مرحله در انتخاب و خرید یک سازدهنی مناسب تعیین “نوع” آن است . مهمترین عامل تعیین کننده در این مرحله ، در نظر داشتن سبکی از موسیقی است که قصد دارید با سازدهنی به اجرای آهنگ های آن بپردازید چون هر یک از انواع سازدهنی با توجه به قابلیت ها و امکانات اجرایی خاصی که در اختیار نوازنده قرار می دهد ، در سبک های خاصی از موسیقی کاربرد بیشتری یافته است .
به عنوان مثال اغلب آهنگ های سبک بلوز (Blues) با سازدهنی دیاتونیک اجرا می شوند و گاهی هم ازسازدهنی کروماتیک در این سبک استفاده می شود (که تقریبا منحصر به آهنگ های اجرا شده در پوزیشن سوم می باشد) ولی سازدهنی ترمولو در این سبک هیچ کاربردی ندارد . یا مثلا در موسیقی کلاسیک (Classical Music) منحصرا از سازدهنی کروماتیک استفاده می شود و فقط گاهی نوازنده ای مانند Howard Levy که تسلط کاملی بر تکنیک پیشرفته Overbending دارد ، سازدهنی دیاتونیک را هم برای اجرای این نوع موسیقی به کار می گیرد .
اما این گونه موارد استثنا را که کنار بگذاریم ، می توانیم انواع خاصی از سازدهنی را به عنوان “انتخاب اول” برای شروع نوازندگی در هر سبک پیشنهاد دهیم :
– سبک های بلوز ، کانتری و راک : سازدهنی دیاتونیک استاندارد . با این توضیح که برای سبک کانتری بهتر است استفاده از سازدهنی دیاتونیک در کوک کانتری را هم مد نظرتان داشته باشید .
– سبک های جز (Jazz) و کلاسیک : سازدهنی کروماتیک .
– سبک های Irish و Scottish : سازدهنی ترمولو . البته از سازدهنی های دیاتونیک و کروماتیک هم در این سبک استفاده می شود .
– سبک پاپ : سازدهنی کروماتیک . البته در این سبک می توانید از هر سه نوع سازدهنی استفاده نمایید اما سازدهنی کروماتیک انتخاب مناسب تری است چون قابلیت اجرای آسان تمام فواصل نیم پرده ای را به نوازنده سازدهنی می دهد .
اگر به سبک خاصی علاقه نداشتم چطور ؟!
برخی از افرادی که به نواختن سازدهنی روی می آورند ، به سبک خاصی از موسیقی علاقه مند نیستند یا با نحوه کاربرد سازدهنی در سبک های مختلف موسیقی چندان آشنا نیستند و صرفا پس از شنیدن صدای سازدهنی در یک آهنگ خاص یا دیدن آن در دستان یکی از دوستانشان به این ساز کوچک علاقه مند می شوند .
پیشنهاد ما به این دسته از علاقه مندان سازدهنی این است که ابتدا با گوش دادن به آهنگ هایی در ژانر های گوناگون، سعی کنند میزان شناخت خود را از سازدهنی و چگونگی کاربرد و صدادهی آن در سبک های مختلف بالا ببرند تا بتوانند در این مورد تصمیم بهتری بگیرند . همچنین در صورتی که می خواهید نواختن سازدهنی را به کمک یک مدرس موسیقی یاد بگیرید ، می توانید از توصیه ها و راهنمایی های وی نیز در این زمینه بهره بگیرید .
اگر در نهایت نتوانستید به جمع بندی خاصی برسید ، پیشنهاد ما این است که سازدهنی کروماتیک را برای شروع انتخاب کنید و به سراغ آهنگ های سبک پاپ بروید چون بیشتر نوازندگان مبتدی سازدهنی در ایران دوست دارند از سازدهنی برای نواختن آهنگ هایی در سبک پاپ یا کلاسیک استفاده نمایند . البته مدل های خوب سازدهنی کروماتیک قیمت های نسبتا بالایی دارند اما با هزینه کمتر (در حدود بیست تا پنجاه هزار تومان) نیز می توانید یک مدل کروماتیک مناسب انتخاب نمایید . اگر می خواهید کمتر از این هزینه نمایید یا اصولا در فراگیری نواختن این ساز جدیت چندانی ندارید ، می توانید به سراغ سازدهنی ترمولو بروید ؛ هر چند مدل های ترمولوی ارزان قیمت صدایشان زیاد دلنشین نیست و ممکن است پس از مدتی دلتان را بزند ! قیمت یک سازدهنی ترمولوی خوب (مانند مدل Ocean Star از شرکت Hohner ) در حال حاضر در حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان است ولی در عوض کیفیت ساز و جنس صدای آن به مراتب بهتر و دلنشین تر از مدل های ارزان قیمت چینی است .
گروه دیگری از هنرجویان سازدهنی هستند که علاقه ویژه ای به جنس صدای سازدهنی ندارند و صرفا قصد دارند برای آشنایی بیشتر با مبانی نظری موسیقی از یک ساز کوچک و ارزان قیمت مانند سازدهنی استفاده نمایند . پیشنهاد ما به این گروه از افراد این است که یک سازدهنی کروماتیک تهیه نمایند چون تمام فواصل نیم پرده ای را می توانند با آن اجرا نمایند و در ضمن نحوه چیدمان نت ها (Note Layout) در این نوع سازدهنی از نظم و قاعده بیشتری نسبت به دیگر انواع سازدهنی برخوردار است که به خاطر سپردن آنها را راحت تر می سازد .
در نهایت گروه دیگری هم هستند که می خواهند از سازدهنی تنها برای پر کردن اوقات فراغتشان و این که “بالاخره یک سازی هم بلد باشند بزنند!” استفاده نمایند . با توجه به این که نواختن سازدهنی نسبت به سازهای دیگر در مراحل اولیه آسان تر است و به قول معروف “زودتر جواب میدهد” و همچنین ساز کوچک و ارزان و قابل حملی است که نیاز به کوک کردن هم ندارد ، سازدهنی انتخاب مناسبی برای این گروه از افراد است . پیشنهاد ما به این گروه از دوستان و همچنین سایر افرادی که به هر دلیلی در نواختن سازدهنی جدی نیستند این است که به دنبال مدل هایی با قیمت مناسب از نوع کروماتیک یا ترمولو باشند.
نکته پایانی که دانستن آن برای نوازندگان تازه کار حائز اهمیت می باشد این است که لازم نیست برای شروع آموزش به سراغ یک سازدهنی گران قیمت با کیفیت ممتاز بروند بلکه بهتر است با یک سازدهنی “معمولی” شروع کنند . ممکن است بپرسید چرا ؟! در جواب می توان به این نکته اشاره کرد که سازدهنی اصولا ساز بسیار ظریفی است و نواختن آن به شیوه صحیح و اصولی علاوه بر مهارت نیاز به یک سری ظرافت های اجرایی دارد که تنها در گذر زمان و با کسب تجربه به دست می آید . برخی از نویسندگان خوش ذوق از این ساز با عنوان “بانو سازدهنی” (Lady Harmonica) یاد کرده اند ؛ تشبیه طنز آمیز و جالبی که نشان می دهد در برخورد با این ساز – همانند برخورد با جنس لطیف – تا چه اندازه لازم است با ظرافت و مهربانی رفتار کرد . هرچه با این ساز مهربانانه تر برخورد کنید بیشتر به شما روی خوش نشان می دهد و بر عکس ، اگر از در خشونت و زمختی وارد شوید کمتر با شما کنار می آید !
اغلب نوازندگان تازه کار رفتار قهرآمیزی با سازشان در پیش می گیرند چرا که از نحوه رویارویی با این ساز ظریف اطلاع ندارند و هنوز به شیوه صحیح نواختن آن عادت نکرده اند . این دسته از نوازندگان معمولا سازدهنی را با شدتی بیشتر از حد لزوم می نوازند و فشار نامتناسبی به آن وارد می کنند که می تواند خیلی زود سازشان را خراب کرده و از کوک خارج نماید . مشکل دیگری که این نوازنده ها دارند این است که معمولا در حین نواختن سازدهنی کنترل دقیقی بر میزان ترشح بزاق دهانشان ندارند و این مساله می تواند منجر به تجمع بیش از حد رطوبت در داخل سازدهنی و ایجاد مشکلات مختلف – به ویژه در سازدهنی های کروماتیک – گردد . همچنین گذراندن مراحل یادگیری برخی تکنیک ها مانند تکنیک بندینگ (Bending) معمولا موجب خراب شدن سازدهنی می شود و بیشتر نوازنده ها باید حداقل یک یا دو عدد سازدهنی را در این مسیر فدا کنند تا بتوانند بر این تکنیک مهم نوازندگی سازدهنی تسلط پیدا کنند .
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.